Öncelikle “ Makine nedir? ” bunu kısaca açıklayalım. Makine herhangi bir enerji türünü başka bir enerjiye dönüştürmek ya da belli bir etki oluşturmak için birleştirilmiş düzenekler bütünüdür. Günlük hayatta gördüğümüz çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, televizyon, mikrodalga fırın, araba gibi makinelerin dışında endüstriyel otomasyonda kullanılan makinelerde mevcuttur. Endüstriyel otomasyon , hayata dair her noktada kullanıldığından dolayı çok geniş bir yelpazeye sahiptir. Paketleme, dolum, enjeksiyon,ağaç işleme gibi birçok sektör artık tamamen otomasyon sistemleri ile kontrol edilmektedir. Bunu sağlayan makineler önceleri amatör, manuel, yavaş ve stabil olmayan bir üretim sağlamaktaydı. Şimdi ise PLC (Programlanabilir Lojik Kontroller), Isı Kontrol, Hız Kontrol, Motion Kontrol Sistemler gibi programlanabilir ve daha verimli sistemlerle kontrol edilmektedir. Bu sistemler ile makine ile operatörü arasındaki bağlantıyı sağlamak ise HMI ile gerçekleştirilmektedir. Bu iletişim daha önceleri Text Display’ler ile yapılırken şimdileri HMI’lar ile yapılmaktadır. HMI ile makinenin kontrol ettiği ısı, hız, basınç ve manuel olarak kontrolü gibi özellikler kontrol edilebilir belirlenebilir ya da takip edilebilir. Makine üreticile kendi otomasyon personelini kendi bünyesinde bulundurduğu gibi aynı zamanda dışarıdan otomasyon desteği alarak da elektrik bağlantıların yapılması ve yazılımsal hizmetlerin gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. Otomasyonda çalışan personelin ürün seçimi makinenin özelliği ile aynı oranda işlevsellik göstermek zorundadır. Bu kapsamda HMI seçimleri makinenin boyutu ve işlevleri ile doğru orantılı olarak değişmektedir. Tabii ülkemizde bulunan rekabet ortamından dolayı da işin mali boyutu ürün seçimini etkilemektedir. HMI boyutları 4.3 inc’den başlayarak 15 inc’e kadar çeşitli boyutlarda mevcuttur. Bu ürünlerin tamamı dokunmatik, 65535 renk, LCD ekran, USB portundan program yükleme işlemi gibi donanımsal özelliklere sahiptir. Bunun dışında reçete, uzaktan bağlantı, şifreleme sistemleri, vardiya düzenleme yapıları, grafik görüntüleme, dil değişimi, gif oynatabilme, gerçek zaman saati gibi birçok özelliği de yazılımsal olarak destekler.
Bu aşamada müşterinin istekleri ve kullanıcıya sağlamak istediği fonksiyonelliğe göre ürün önerilmelidir. HMI’a özel standart özelliklerin dışında bazı panel marka ve modellerine has özellikler de bulunmaktadır. Kinco MT5620 ve MT5720T modellerine standart güvenlik kameralarının bağlantısı yapılabilmekte ve anlık görüntü sağlanmaktadır. Bunun dışında yazılımsal olarak gelen ve uzun süreli veri kaydı yapılabilmesi için USB Bellek ve SD kart takılabilen modeller mevcuttur. Kullanıcılar için önemli olan veriler “.csv” uzantılı olarak günlük, saat, dakika yada saniye çözünürlüğüne kadar kaydedilebilmektedir ve bu dosya yapısı Microsoft Office Excel programıyla açılabilir. Bu özellik sayesinden üretim raporlanabilir ve takip altına alınabilmektedir. HMI yazılımlarında bulunan komponentlerin dışında makine kontrolü için yazımsal desteği vermesi için makro yapıları mevcuttur. Kinco panellerin bu aşamadaki en büyük avantajlarından biri Standart C dili desteği sağlamaktadır. Bu sayede kullanıcının HMI yazılımına alışması daha kısa sürede ve rahat gerçekleşmektedir. HMI ile birçok kontrollorün haberleştirildiğini düşünecek olursak bu aşamada haberleşebildiği cihazların sayısı da çok önemlidir. Kinco HMIware yazılımı yaklaşık olarak 150 adet kontrolör ile haberleşirken her geçen gün daha fazla cihaz bu kütüphaneye eklenmektedir. Kinco, Siemens, Omron, Allen Bradley gibi birçok markanın kontrolör cihazları ile haberleşebildiği gibi Modbus RTU, Modbus ASCII, Can-Open, Profibus, MPI gibi haberleşme protokollerini desteklemektedir. HMI’lar her ne kadar birçok özellik ile donatılmış olsa da kullanıcının en çok dikkat ettiği hususlardan bir tanesi de ürün satışı sonrası verilen destektir. Bu konudaki bakış açımızda her zaman kullanıcının yanında olup sorularına cevap verebilmek. Bu aşamada birçok yol ile kullanıcıya destek verilebilir. Biz bu konuda telefonla verilen desteğin dışında hazırlamakta olduğumuz dökümanlar, örnek programlar ve video anlatımları ile bunu gerçekleştirmeye çalışmaktayız. Bunların dışında kullanıcının sorularının sadece kendisine değil de diğer kullanıcılar içinde faydalı olması açısından forum siteleri ile destek sağlanmaktadır. Tüm konularda ve markalarda destek veren kontrolkalemi.com, elektrotekno.com gibi siteler mevcuttur. Bunun dışında firmaların kendi ürünleri hakkında destek vermesi amacı ile kurulmuş forumlarda mevcuttur. Bunlardan biride www.forumosh.com sitesidir. Kinco ürün grubuna ait olan her ürün hakkında yazılım, manuel, teknik dökümanın bulunabileceği ve her türlü soruya cevap bulunabilecek bir forumdur. Şimdiye kadar anlatılan kısımlarda bahsettiğimiz gibi ürünün fonksiyonelliği ürün seçimi için çok önemli. Ama bu fonksiyonelliği kullanırken yapılan yazılım mümkün olduğunca sade ve makine operatörünün rahat bir şekilde kullanabileceği gibi programlanmalıdır. Yazılımda görsellik kullanılırken ürünün desteklediği çözünürlük dikkate alınacak şekilde kullanılacak olan resimler seçilmeli ve aşırı kalabalıktan kaçınılmalıdır. Standart bir HMI programı yapan bir kullanıcı için Kinco MT4404T ( 7 inç ) model ürün birçok isteğini karşılamaktadır. Piyasadaki diğer muadillerine göre bu üründeki çözünürlük desteği 800x480’dir. Bu sayede kullanıcı daha göze hoş gelen bir program yapabilmektedir. HMI’lar her ne kadar yazılımsal ve donanımsal özelliği kendi bünyelerinde barındırsalar da makine operatörlerinin yada makineyi alan son kullanıcıların isteği doğrultusun da başka özellikler eklenmektedir. Şimdiye kadar gerçekleştirilen ve HMI’lar için hep bir seviye daha yukarı çıkmayı sağlayan yazıcıdan çıktı alma, uzaktan bağlantı yapıp makineyi kontrol etme, uzun süreli veri kaydı, Ethernet portunun adapte edilmesi gibi özellikler eklenmiştir. Bahsetmiş olduğumuz tüm bu özellikler sayesinden dolum makineleri, paketleme makineleri, enjeksiyon makineleri, ağaç işleme makineleri, mermer makineleri, havalandırma ısıtma-soğutma sistemleri, test cihazları, pres makineleri, shrink makineleri, halı yıkama makineleri gibi birçok makine çeşidinin operatör ile arasında olan kontrol arayüzü sağlanmaktadır. Biz de bu alanda veri kaydetme özelliği ile test cihazları için, kamera bağlayabilme özelliği ile dev preslerin kontrolü için, yazıcı bağlayabilme özelliği ile dolum, paketleme raporlamaları için hizmetler sunmaktayız. Ülkemizde bulunan rekabet ortamından dolayı son kullanıcılara iki ana koldan hizmet verilmektedir. Bunlar Avrupa ürünleri ve Uzak Doğu ürünleridir. Genel olarak büyük fabrikalar Avrupa ürünlerini tercih ederken daha küçük işletmeler ise Uzak Doğu ürünlerini kullanmaktadır. Uzak Doğu ürünlerinin sektörde daha fazla tutunabilmeleri ise Avrupa ve Amerika menşeli ürünlerini aratmayacak özelliklere sahip olmalarına bağlıdır. Bu nedenle Uzak Doğu tabanlı ürünler artık her özelliği barındırdığı gibi artı özelliklere sahip olup sektörün yönlendirilmesini de sağlamaktadır. Son 10 yılda olan gelişmelerde göz önünde bulunduracak olur isek makine-otomasyon sektörü Türkiye’de daha fazla ilerleme gösterip dünya devleri arasında gösterilebilecek firmalar da yaratacaktır. Bunun için gerekli olan genç ve çalışkan bir nüfusa sahip olan ülkemizde ise eksik olan taraf insanların bu sektöre yönlendirilmemesi ve sektörün belkide en büyük eksiği olan eğitimli kalifiye eleman yetiştirilmeyişidir. Bu aşamada devlet yada özel sektör destekleri ile okullarda verilen teori bilgisi, pratik bilgi ile harmanlaştırılıp eğitimini tamamlayan kişilerin ihtiyacı karşılayacak şekilde donatılmasından geçmektedir. Bunun dışında devletin üretim yapan küçük-orta-büyük her türlü işletme için vereceği destek sektörün ayakta durması için önemli bir etken olacaktır. Bizde bahsetmiş olduğumuz tüm bu konuları göz önünde bulundurarak sektörün büyümesi için daha fazla kendini geliştiren ve yenilikler katıp öncü olmaya çalışan bir kurum yapısı ile hareket etmekteyiz.
English 
